Hücre, Hücre Zarı Ve Taşıma

HÜCRE

Hücre; tüm doku, organ ve organ sistemlerinde, yaşamın yapısal ve fonksiyonel

EN KÜÇÜK birimidir.

HÜCRE TİPLERİ

1.PROKARYOT HÜCRE

Çekirdeği, histonları ve membranöz organelleri olmayan, küçük ve tek hücreli organizmalardır.

2.EUKARYOT HÜCREÇekirdeği, histonları ve membranöz organelleri olan, çok hücreli organizmaların başlıca hücreleridir.

HÜCRE ZARI

Hücre zarı protoplazmayı kuşatan bir yapıdır.

Bitki ve hayvan hücrelerinde bulunan bu zar canlı olup çok ince bir yapıya sahiptir

Seçici geçirgen (selektif permeabl) yapıdadır

Hücre zarından;

  - Küçük moleküller büyük moleküllere

  - Yağ çözücüler (alkol,aseton...) ve yağda çözünen maddeler (A,D,E,K vitaminleri) suda çözünenlere

  - Nötr atomlar iyonlara göre daha kolay geçer.

HÜCRE ZARINI GÖREVLERİ

1.Hücre içindeki sitoplazmayı hücre dışındaki dış ortamdan ayırır.

2.Hücreleri diğerlerinden ayırır.

3.Kimyasal reaksiyonların oluşabileceği belirgin bir yüzey oluşturur.

4.Hücreye madde giriş-çıkışını düzenler.

5.Yapısında bulunan proteinler hücreye yapısal destek sağlarlar.

6.Bazı proteinler kimyasal reaksiyonları hızlandıracak enzim görevi yaparlar.

7.Reseptör görevi yaparlar.

8.Hücreye antijenik özellik kazandırırlar (hücrelerin birbirlerini tanımasını sağlarlar).

HÜCRE ZARININ ÖZELLİKLERİ 

Hücre zarı ya da hücre membranı, hücrenin dış kısmında bulunan, molekülleri özelliklerine göre hücre içine alan veya dışarı bırakan katmandır.

ÖZELLİKLERİ

Canlıdır

Seçici ve geçirgendir. Hücre zarından küçük moleküller ama büyük moleküller geçemez. Büyük moleküller yapı taşlarına kadar parçalandıktan sonra geçerler.

Esnektir

Saydamdır (Işığı geçirir).

Çift katlıdır

Protein, yağ ve az miktarda karbonhidrattan oluşmuştur.

Akışkandır

Üzerinde madde alışverişini sağlayan porlar bulunur.

HÜCRE ZARININ GÖREVLERİ

Hücre içi ortamın özgün bileşimini hücre dışı ortamdan ayırmak
Hücre içi ile hücre dışı ortamlar arasında seçici bir şekilde madde alışverişini sağlayarak hücrenin atıklarını hücre dışı ortama vermek, hücre dışından hücreye gerekli maddeleri almak ve hücre içi ortamın özgün yapısını korumaya yardımcı olmak,

Komşu hücrelerle iletişimi ve madde alışverişini sağlamak
Hücreyi dış ortamdan ayırır.

Hücreye şekil verir.
Madde giriş-çıkışını düzenler.

Canlı yapıdadır.
Kalınlığı 6-10 mm’dir.

Protein, yağ ve karbonhidratlardan oluşur.

Aktif taşıma olayını düzenler.

Hücrenin beslenmesine yardımcı olur.
Komşu ve yabancı hücreyi bulur.

Hücreyi alınacak hormonları tanır.
Hücrenin yıpranan kısmını onarır.

Metabolizma atıklarının dışarı atılmasını sağlayarak iç ortamı düzenler.
Prokaryot hücreye sahip canlılarda zardaki solunum enzimleri sayesinde enerji üretimi sağlanır.